قدیمیترین پیتزافروشیهای ایران
این روزها پیتزا برای ایرانیها غذای ناشناختهای نیست. به راحتی میتوان در هر خیابانی فست فودی پیدا کرد که پیتزا پرتکرارترین کلمه در منوی آن باشد. این روزها هم با کرونا، بیش از قبل مردم پیتزاهای خانگی درست میکنند و پیتزا جای خود را کاملا در سفرههای ایرانی باز کرده. اما پیش از این، پیتزا کلمهی ناشناختهای برای گوشهای ایرانی بود و مدتی طول کشید تا این غذای ایتالیایی برای مردم ایران شناخته شود. در ادامه از تاریخچه پیتزا در ایران صحبت میکنیم.
پیشینهی پیتزا در جهان
پیش از صحبت در مورد تاریخچه پیتزا در ایران بهتر است با تاریخچهی پیتزا در جهان آشنا شویم. پیتزا به شکلی که امروز آن را میشناسیم در قرن ۱۸ میلادی در ناپل درست شد. در آن زمان ناپل شهری تاثیرگذار در ایتالیا بود که جمعیت آن رو به افزایش بود. افراد از نقاط مختلف برای کار و کسب درآمد به ناپل میرفتند. در پی این تغییرات کارگرانی که به دنبال کار بودند نیاز به غذایی داشتند که ارزان باشد و خوردن آن نیز سخت نباشد. پیتزا پاسخی به این نیاز بود. اولین پیتزاها بسیار ساده بودند و تنها لایهای از پنیر و سیر روی خمیر پیتزا قرار داشت. اما به تدریج انواع دیگری نیز تهیه شد.
با گذشت زمان پیتزا پا به بیرون از ناپل گذاشت و راه به آمریکا باز کرد. آنجا بود که پیتزایی آمریکایی شکل گرفت. پیتزایی که در ایران هم طرفدار دارد و تا چند سال قبل کسی به این نام آن را نمیشناخت. ضخامت خمیر پیتزای آمریکایی بیشتر است و روی خمیر نیز مواد متنوعی قرار میگیرد. جالب است بدانید علت ضخیم بودن خمیر پیتزای آمریکایی این است که پیتزا تا زمان رسیدن به مقصد گرم بماند و سریع خنک نشود.
ورود پیتزا به ایران
منبع تاریخی دقیقی برای پیدا کردن اولین سرنخها از تاریخچه پیتزا در ایران در دست نیست. اما آنچه که مشخص است، در دههی اول قرن چهاردهم، رستورانها و کافههایی در تهران کار میکردند که آغازگر سبک جدید رستوران در ایران بودهاند. مشتریان این رستورانها در ابتدا افراد غیر ایرانی بودند اما به تدریج پای خانوادههای ایرانی نیز به چنین فضاهایی باز شد. ممکن است در همان سالها به واسطه مشتریان این رستورانها، پیتزا هم وارد ایران شده باشد.
پیتزا داوود اولین پیتزا فروشی ایران
پیتزا داوود که امروز به عنوان اولین پیتزا فروشی تهران شناخته میشود، در سال ۱۳۴۰ افتتاح شد. از همان زمان در این مغازهی کوچک خیابان نوفل لوشاتو، پیتزا تهیه میشود.
داستان راهاندازی پیتزا داوود از کافهای در آلمان شروع میشود، که در آنجا داوود برای اولین بار با غذایی به اسم پیتزا روبرو میشود و به فکر میافتد که در ایران یک پیتزا فروشی باز کند. پیتزافروشیای که از سال ۱۳۴۰ با نام پیتزا داوود در کوچهی لولاگر فعالیت میکند. پیتزا داوود معروف به اولین پیتزا فروشی تهران بهعنوان مبدا تاریخچه پیتزا در ایران شناخته میشود.
شیوهی پذیرایی در پیتزا داوود هم متفاوت با سایر پیتزا فروشیهاست. همین که مشتری سفارش میدهد، تا زمان آماده شدن پیتزا، آقا داوود مقداری سوسیس و کالباس خرد شده به همراه سس در یک ورق آلومینیومی تحویل میدهد تا به عنوان پیشغذا مشتری را سرگرم کند.
منوی پیتزا داوود هم خیلی خلوت است و کمتر از ده مدل پیتزا در آن دیده میشود. خبری از دکور جدید و مدرن مغازه هم نیست و همان ظاهر قدیمی خودش را حفظ کرده. طبیعتا داخل مغازه جای زیادی برای نشستن نیست. اگر میزهای داخل مغازه پر باشند چهارپایههای رنگی در کوچهی لولاگر پذیرای مشتریان قدیمیترین پیتزا فروشی تهران هستند.
رسپی مخصوص آقا داوود
پیتزاهای آقا داوود هم کمی با پیتزاهای دیگری که این روزها در ایران سرو میشود متفاوت است. پیتزای آقا داوود از یک لایه خمیر و آب گوجه تشکیل شده است.است، بسته به نوع پیتزا روی آن با مواد مختلفی پر میشود، البته نه به شکلی که عادت داریم. سوسیس و کالباس با برشهای بزرگ و به شکل نامنظم لایهی قطوری را روی پیتزا تشکیل میدهند. بعد از آن هم روی آن با پنیر پوشانده میشود. بعد از اینکه پیتزا از فر درآمد، روی تختهی چوبی برش میخورد و به دست مشتری میرسد. در قدیمیترین پیتزا فروشی تهران هنگام سفارش آقا داوود از شما میپرسد که چند نفر هستید و بر اساس آن پیشنهاد میدهد که چند پیتزا برای شما مناسب است. اگر هم بعد از پایان غذا، چیزی باقیمانده باشد برای شما بستهبندی میشود تا با خود ببرید.
تجربهی خوردن پیتزا در مغازهی آقا داوود با آنچه که به آن عادت دارید فرق دارد و بهتر است حداقل یک بار آن را امتحان کنید.
پیتزا پنتری، یکی از قدیمیترین پیتزا فروشیهای تهران
نمیتوان از تاریخچه پیتزا در ایران حرف زد و سخنی از پیتزا پنتری نباشد. چند سال بعد از شروع به کار پیتزا داوود به عنوان اولین پیتزا فروشی ایران، رضا رئیسی پیتزا پنتری را در خیابان ویلا راهاندازی کرد. از سال ۱۳۴۷ پیتزا پنتری فعالیت خود را آغاز کرد و هنوز هم به همان شیوه، پذیرای مشتریان از نسلهای قدیم و جدید است.
پیتزا پنتری به عنوان یکی از قدیمیترین پیتزافروشیهای تهران، در مقایسه با پیتزا داوود شیوهی متفاوتی برای پذیرایی از مهمانان خود انتخاب کرده. با ورود به این رستوران قدیمی، از همان ابتدا متوجه این تفاوت میشوید.
پیتزا پنتری ظاهر شیکتری دارد. دور تا دور رستوران میزها با فضاهایی حجره مانند از هم جدا شدهاند و در میانهی سالن پذیرایی میزهای دیگری هستند که با رومیزیهای چهارخانهی قدیمی تزیین شدهاند.
در پیتزا پنتری میتوانید پیش از آماده شدن پیتزا، پیشغذا سفارش دهید و زمان انتظار برای غذای اصلی را با نوش جان کردن سوپ در همان کاسههای استیل قدیمی بگذرانید که سالهاست خبری از آنها در رستورانها نیست.
در پیتزا پنتری علاوه بر پیتزا، غذاهای مکزیکی هم سرو میشوند که اغلب تند هستند. بهتر است پیش از سفارش از منوی مکزیکی پیتزا پنتری، در مورد طعم هر غذا و محتویات آن از گارسون بپرسید.
سایر پیتزافروشیهای قدیمی تهران
اگرچه پیتزا داوود به عنوان قدیمیترین پیتزافروشی تهران شناخته شده، اما تاریخچه پیتزا در ایران محدود به پیتزا داوود و پیتزا پنتری نیست. پیتزافروشیهای قدیمی دیگری نیز در تهران شروع به کار کردند که این روزها برخی از آنها همچنان فعالیت میکنند. این پیتزافروشیها هم نقش مهمی در جا افتادن پیتزا به عنوان یک غذای شناخته شده در سفرههای ایرانی داشتهاند. در ادامه اشاره مختصری به برخی از پیتزافروشیهای قدیمی تهران میکنیم.
پیتزا بیگ بوی
پیتزا بیگ بوی که این روزها نامش به نیکبو عوض شده در خیابان مطهری یکی از سابقهدارترین پیتزافروشیهای تهران است. پیتزاهایی که در بیگبوی سرو میشوند به سبک آمریکایی هستند و شبیه پیتزاهای دهههای قبل پرملات هستند. اگر هوس کردید یادی از پیتزاهای دوران کودکی خود کنید، میتوانید به پیتزا بیگبوی سری بزنید.
پیتزا چمن
در خیابان نیاوران پیتزا چمن سالیان سال است که با پیتزا و ساندویچ پذیرای مشتریان است. پیتزا چمن ظاهر قدیمی خود را حفظ کرده و پیتزاهایی که سرو میکند پر ملات هستند و با سس تند مخصوص پیتزا چمن طرفداران خاص خود را دارند.
پیتزا چمن از سالها قبل شاهد ازدحام جمعیت مشتریانی بود که برای چشیدن مزهی پیتزا و ساندویچهای تنوری این رستوران، در خیابان نیاوران صف میکشیدند. سکوهای جلوی رستوران نیز در تمام این مدت پذیرای مشتریان بوند تا زمان انتظار به راحتی سپری شود.
پیتزا ادبرت
پیتزا ادبرت در خیابان کریمخان نیز یکی دیگر از پیتزافروشیهای قدیمی تهران است. پیتزا ادبرت سالیان سال است که به همان شیوهی قدیمی پیتزا و ساندویچهای مخصوص خود را آماده میکند.
پیتزا ادبرت همان دکوراسیون سالهای راهاندازی خود را حفظ کرده و خوردن پیتزا در این رستوران تجربهای نوستالژیک است که حال و هوای دهههای قبل را تداعی میکند.
در برنامهی غذایی ایرانیها، پیتزا هم جایگاه مخصوص خود را دارد و این را از تعداد زیاد فستفودها و رستورانهایی که پیتزا بخش مهمی از منوی آنهاست میتوان فهمید. اما تا چند دهه قبل این چنین نبود و مثل هر پدیدهی دیگری، تاریخچه پیتزا در ایران نیز ماجرایی داشته که در این مقاله تا حدی به آن اشاره کردیم. از شروع کار پیتزا داوود، قدیمیترین پیتزا فروشی تهران، تا پیتزا فروشیهای دیگری که آغازگر ورود پیتزا به سفرههای ایرانی بودند، همه نقشی در محبوبیت این غذای ایتالیایی برای ذائقهی ایرانی داشتند. برای اطلاعات بیشتر راجع به هر رستوران و آدرس دقیق آن وارد صفحهی آن در پیج فودیسم شوید.
4 نظرات
انصافا یکبار برید مارتادلا شرکت الکا اصفهان که مجانی میدند،کالباس رو از جلو چشم آدم میندازه..پیتزا هم خیلی معمولی…من در عجبم مردم با اشتها این کالباس بی کیفیت رو میخورن و برای پیتزا و کالباس تبلیغ میکنند..یعنی طعمومزه حس نمیکنند؟
خدا بیامرزه آقا داوود را. ادعا میشه آقا داوود این پیتزا فروشی را سال ۱۳۴۰ باز کرده و دومین پیتزا فروشی پنتری هست که ۱۳۴۷ باز شده. در ای سالها پنیر پیتزا را از کجا تهیه میکردند آقا داوود؟
پیتزا داود خدایی پیتزاش جالب نی قبلش کلباس لا زرورق میزاره میخوری اصن پیتزاش جالب نی مواد بی کیفیتی میزنه
انصافا یکبار برید مارتادلا شرکت الکا اصفهان که مجانی میدند،کالباس رو از جلو چشم آدم میندازه..پیتزا هم خیلی معمولی…من در عجبم مردم با اشتها این کالباس بی کیفیت رو میخورن و برای پیتزا و کالباس تبلیغ میکنند..یعنی طعمومزه حس نمیکنند؟